Binnen het circulair bouwen zijn verschillende richtingen die je op kunt. Het hergebruiken van (technische)materialen, als beton en glas, of het werken met natuurlijke materialen. Zelf heb ik een sterke voorkeur voor het tweede! Het ruikt en voelt niet alleen goed, het ziet er vaak ook nog eens mooier uit. Ik ben opzoek gegaan naar de verschillende mogelijkheden binnen biobased. Wat is jouw favoriet?
Gestampte aarde
Deze bouwmethode wordt ook wel stampleem genoemd. Een methode waar veelal lokale producten als zand en klei worden gemengd met kalk of een biologisch alternatief voor kalk. Dit mengsel wordt in een mal gegoten en samengedrukt tot een massieve muur of vloer. Dit proces doet me toch wel denken aan het werken met beton. Echter duurt het uitharden vrij lang. Dit materiaal is vooral geschikt om mee te bouwen in warme regio’s vanwege de thermische massa en vochtregulerende werking.
Leemsteen
Dit zou je kunnen zien als als bakstenen, die niet gebakken hoeven te worden. Het bestaat uit een mengsel van klei, aarde en natuurlijke vezels als stro of zaagsel. Net als de gestampte aarde wordt dit in een mal geduwd, echter nu in een veel kleinere, en hard de stenen vanzelf uit. Door de hoge thermische massa blijft het overdag koel en nachts warm. Hierdoor is het zeer geschikt om het in het interieur te gebruiken voor een leemkachel of als extra massa voor lichte houten gebouwen.
Systeemhoutbouw
Een mooie middenweg tussen blokken stapelen en de prefab muren en vloeren in. Zeer geschikt voor kleinere bouwprojecten of opdrachtgevers die zelf graag de handen uit de mouwen steken!
Strobouw
Net als hout slaat stro veel CO2 op en kost het relatief weinig energie om het te verwerken. Doordat het een restproduct is van de akkerbouw is het betaalbaar en in ruime mate beschikbaar. Deze methode is een van de oudste en meest bewezen bouwmethodes uit deze lijst. Strobouw kan toegepast worden middels het stapelen van hooibalen, maar tegenwoordig zijn er ook prefab mogelijkheden ontstaan. Deze methode wordt veelal gecombineerd met houtskeletbouw.
Kalkhennep
Dit wondergras, wat bijna overal groeit en in hele korte tijd al sterke vezels bevat, mag niet ontbreken in deze reeks! Het is namelijk zo dat 1 hectare hennep 4 keer zoveel biomassa oplevert als 1 hectare bos. Deze vezels zijn verbonden door kalk en zijn onwijs veelzijdig. Van bouwblokken en prefab wanden,tot gespoten of gegoten in een mal. Dit materiaal wordt ook veel gebruikt om bestaande (monumentale) panden een extra isolatielaag te geven.
Massiefhoutbouw
Bij deze, Cross Laminated Timber (CLT), bouwmethode moet ik direct denken aan maquettes, maar vergis je niet hier kun je alles wat nu van staal en beton wordt gemaakt mee vervangen! Deze methode is zeer geschikt voor grotere bouwprojecten. Een hele sterke bouwmethode, maar helaas is dit product wel verwerkt met lijm, waardoor het niet meer terug de natuur in kan. Gelukkig zijn er ontwikkelingen gaande waarbij ze de lijm vervangen door houten pinnen, ook wel Dowel Laminated Timber (DLT) genoemd.
Houtskeletbouw
Dit is historisch gezien de meest gebruikte biobased bouwmethode ter wereld! Een frame van hout, bestaand uit balken, kolommen en spanten biedt oneindige mogelijkheden. We kunnen dit frame probleemloos opvullen met stro, leemsteen, massief hout, kalkhennep, houtvezel, stampleem, of een combinatie daarvan. De aanpasbaarheid en het demontabele aspect is natuurlijk prachtig!
Als interieurontwerper en camperbusbouwer ben ik me naast deze bouwmethodes nog iets verder gaan verdiepen in verschillende isolatiemethodes. Leemsteen en kalkhennep zijn al bewezen goede methodes, maar wat is er nog meer?
Hennep isolatie
Dit materiaal (zonder kalk) is geschikt voor thermische en akoestische isolatie van dak, gevel en vloer voor in zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Het dempt geluid, reguleert de luchtvochtigheid, voorkomen schimmel en reduceert temperatuurschommelingen. Dit materiaal komt het best tot zijn recht in damp-open constructies en in houtskeletbouw.
Kurk isolatie
Kurk zorgt voor zowel thermische als akoestische isolatie. De aanwezigheid van natuurlijke harsen zorgt er voor dat het goed bestand is tegen vocht en aantasting door plaagdieren zoals muizen. Ook dit materiaal is geschikt voor dak, gevel en vloer isolatie. Daarnaast is het ook nog eens een erg mooi materiaal om te zien en kan het ook goed decoratief ingezet worden!
Schapenwol isolatie
Een zeer geschikt materiaal voor dak, wand, plafond en gevels, maar ook voor tiny houses, boten en campers! Ook bij hoge luchtvochtigheid biedt dit materiaal een stabiele isolatiewaarde. Daarnaast heeft het een uitstekende akoestische demping, is het brandveilig en heeft het een luchtzuiverende werking.
Mycelium isolatie
Een vrij nieuw (bouw)materiaal; isolatieplaten van myceliumcomposiet, draden van een schimmel vermengd met natuurlijke vezels. De isolatieplaat die is ontwikkeld, is licht van gewicht maar drukvast en kent goede akoestische en thermische isolatiewaarden. Momenteel nog vrij prijzig! Zodra er op grootschalige wijze geproduceerd gaat worden, zal de prijs ook marktconform worden.
Bronnen: orga-architect.nl biobeest.shop aannemervak.nl
Bovenstaande beelden zijn enkel ter inspiratie, ik ontleen geen rechten aan deze beelden.